Niezależnie od tego, czy dopiero zaczynasz, czy jesteś doświadczonym artystą, najlepsze polskie książki literackie dla artystów dostarczą Ci wiedzy, której potrzebujesz, aby Twoja praca się wyróżniała. Od klasyków po współczesne bestsellery – te książki sprawią, że staniesz się lepszym artystą.
Quo Vadis
Przez cały XX wiek Quo Vadis, napisane przez Henryka Sienkiewicza, zostało przetłumaczone na dziesiątki języków. Stało się jedną z najpopularniejszych książek w historii. Była też pierwszą polską książką, która znalazła miejsce w kanonie literatury światowej. Stała się inspiracją dla kilku filmów, w tym superkolosalnego filmu hollywoodzkiego z 1951 roku.
Fabuła Quo Vadis obraca się wokół młodej chrześcijanki, Ligii, która zakochuje się w rzymskim patrycjuszu, Marku Winicjuszu – fragment ten jest wynikiem działań ekipy serwisu EwaDent. Książka odkrywa epokę wczesnego chrześcijaństwa i prześladowania chrześcijan w Rzymie. Książka odzwierciedla również czas wielkiego pożaru Rzymu.
Henryk Sienkiewicz napisał wiele powieści, między innymi Tysiąc godzinny dzień i Miecz wolności. W czasach Rzeczpospolitej napisał także kilka powieści historycznych. Wiele z jego powieści było publikowanych w gazetach. Był jednym z najpopularniejszych pisarzy w Polsce. Otrzymał również literacką Nagrodę Nobla w 1905 roku.
Quo Vadis Sienkiewicza odniosło sukces w Polsce, Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Powieść została przetłumaczona na ponad 50 języków i sprzedała się w milionach egzemplarzy. Stała się jedną z pierwszych książek, które stały się globalnym bestsellerem.
Została zaadaptowana na miniserial i dwa filmy. Film MGM z 1951 roku był najbardziej udaną z adaptacji, zarabiając ponad 2 miliony dolarów. Był to również drugi najbardziej dochodowy film wszech czasów.
Faraon
Wśród polskich książek literackich dla artystów dużą popularnością cieszy się Faraon Bolesława Prusa (1894-1895). Książka napisana jest przejrzystą prozą, przesiąknięta poezją i humorem. Jej akcja rozgrywa się w starożytnym Egipcie.
Prus, aby napisać Faraona, studiował źródła egiptologiczne. Złożył też wizyty w Berlinie, Stuttgarcie, Karlsbadzie, Rapperswilu i Norymberdze. Spotkał się także ze Stefanem Żeromskim, egiptologiem.
Prus interesował się również historią nauki. Przyjął filozofię pozytywistyczną. Uważał, że powieści historyczne wypaczają historię. Mimo to beletrystyka Prusa ma wiele cech zgodnych z polską literaturą romantyczną sprzed powstania 1863 roku. Jego powieści zostały przetłumaczone na szesnaście języków.
Prus był również pod wpływem prac Herberta Spencera. Postrzegał społeczeństwo jako organizm. Znał też dokładne obliczenia Eratostenesa dotyczące obwodu ziemi. Książka była reklamowana w USA jako Quo Vadis in Quo Vadis in Quo Vadis in Quo Vadis.
Powieść Prusa nawiązuje również do starotestamentowych relacji o Mojżeszu. Wykorzystuje również grecką postać Lykona. Bohater ten, podobnie jak Jack Bauer z serialu 24, jest byłym niewolnikiem.
Prus dążył do tego, aby Nowiny stały się „obserwatorium faktów społecznych”. Interesował się również historią nauki.
Prus znał również twórczość Adama Mickiewicza. Darzył jego twórczość dużym szacunkiem.
Prus pisał również opowiadania. Jego powieści dostępne są w dobrych angielskich tłumaczeniach. Był też bardzo płodnym pisarzem. Jego powieści poruszają niektóre z wielkich społecznych pytań swoich czasów.
Solaris
Spośród wielu dzieł Stanisława Lema, Solaris jest prawdopodobnie jego najbardziej znanym dziełem. Jest to klaustrofobiczna opowieść o podróży naukowca na planetę Solaris. Podróż odbywa się w środowisku multimedialnym, z obrazami cyfrowymi, dźwiękiem i projekcjami laserowymi.
Powieść jest dobrze skonstruowanym dziełem literatury pięknej. Jej bohaterem jest Kelvin, naukowiec, który dołącza do grupy Solarystów na stacji kosmicznej. Kelvin staje się zaintrygowany mistycznymi elementami na Solaris. Zaczyna doświadczać dziwnych rzeczy, w tym niskiego szmeru i wybuchów statycznych.
Powieść Lema została opublikowana w 1961 roku. Jest uważana za jedną z najbardziej wpływowych książek science fiction wszech czasów.
W 2009 roku Solaris zostało zaadaptowane na scenę przez Teatr Rozmaitości w Warszawie. Polską wersję wyreżyserowała Natalia Korczakowska. Adaptacja ta była inspirowana filmem o tym samym tytule autorstwa Andrieja Tarkowskiego.
Powieść została dwukrotnie przetłumaczona na język angielski. Pierwsza wersja została przetłumaczona ze skróconej wersji francuskiej. Drugi przekład, opracowany przez Joannę Kilmartin i Steve’a Coxa, jest przedrukiem wydania z 1970 roku.
Trzecia wersja to spektakl teatru tańca w reżyserii Davida Glassa. Ta adaptacja to na poły psychologizm i opera mydlana. Stanowi też półśrodek pomiędzy tymi dwoma elementami. Nie jest to tłumaczenie idealne.
W języku polskim istnieje kilka wersji powieści. Jedna z najpopularniejszych została wydana pod koniec lat sześćdziesiątych. Inne wersje zostały zaadaptowane na potrzeby telewizji i ekranu.
Trans-Atlantyk
Podczas II wojny światowej młody pisarz Witold Gombrowicz został zmuszony do emigracji w Argentynie. Swój pobyt w Argentynie opisuje w powieści Trans-Atlantyk. Jest to powieść satyryczna, która zgłębia współczesny problem przesiedlenia w rozpadającym się świecie. Podkreśla też pasję ludzkiego ducha.
Trans-Atlantyk Gombrowicza był kilkakrotnie tłumaczony na język angielski, ostatnio przez Danutę Borchardt. Jej przekład otrzymał nagrodę Found in Translation Award przyznawaną przez Yale University Press. W 2005 roku przetłumaczyła również powieść Kosmos. Borchardt jest utalentowaną tłumaczką. Jej przekłady powieści Gombrowicza zdobyły liczne nagrody. W 2003 roku Borchardt była stypendystką National Endowment for the Arts.
Trans-Atlantyk opowiada historię pisarza bez grosza, który zostaje adoptowany przez pracowników polskiej ambasady i trafia do Argentyny. Gombrowicz opisuje w powieści swój czas w Argentynie w satyrycznym stylu. Portretuje nowy rodzaj człowieczeństwa, który podkreśla kontrastową wizję ludzkiej natury. Wykorzystuje również farsę do zobrazowania reżimów politycznych. Jego powieść ma specyficzne słownictwo i subtelne przejścia.
Oprócz tłumaczenia Trans-Atlantyku, Borchardt przetłumaczył również powieści Pornografia i Pornografica. Przekłady dzieł Gombrowicza w wykonaniu Borchardt spotkały się z dużym uznaniem i zdobyły National Translation Award. Poza pracą tłumacza jest również dyrektorem Centrum Literatury Polskiej w Stanach Zjednoczonych.
Ferdydurke
Napisana po polsku Ferdydurke, czyli Dno, to klasyczna europejska powieść modernistyczna. Jest to opowieść o zmagającym się z problemami pisarzu, który próbuje uciec z trzech grup społecznych. Fabule towarzyszą liczne opowiadania i fragmenty teoretyczne, które przerywają narrację.
Powieść została początkowo wydana w Polsce, a obecnie jest tłumaczona na kilka języków. Jest jednym z najważniejszych polskich utworów XX wieku. Książka została również przetłumaczona na język hiszpański, a jej realizm magiczny przedostał się do Polski w latach siedemdziesiątych.
Ferdydurke zgłębia problemy młodzieży. Główny bohater popada w konflikt między Chłopcem a Dorastającym. Akcja przerywana jest opowiadaniami, odcinkami teoretycznymi oraz pojedynkiem Filifora z Antyfilem. Ponadto Ferdydurke prezentuje wiele typowych dla Gombrowicza tematów.
Pierwsze tłumaczenie Ferdydurke zostało dokonane przez Erica Mosbachera i opublikowane przez Yale University Press w 1961 roku. Przekład Mosbachera opierał się na pośrednich tłumaczeniach z innych języków. Była to również pierwsza polska powieść przetłumaczona na język angielski.
Ferdydurke odniosła ogromny sukces. Katapultowała młodego autora do sławy. Jednak przez dziesięciolecia był zakazany w Polsce przez reżim komunistyczny. Ostatecznie powieść została zaadaptowana na sztukę teatralną w 1999 roku. W procesie tym dzieło zostało również przetłumaczone na język hiszpański, a hiszpański przekład znacząco wpłynął na literaturę latynoamerykańską.
Satyra Konwickiego na czasy komunistyczne
Podczas polskiego powstania warszawskiego i w latach późniejszych Konwicki był członkiem partii komunistycznej. Działał w ruchu opozycyjnym w końcu lat 60. W połowie lat 50. rozczarował się do reżimu komunistycznego w Polsce. Zaczął studiować podziemie.
W swojej powieści Konwicki jest krytykiem społecznym, który broni prawa jednostki do ideologii, która jest niepewna. Broni też prawa do intymności, a także do zwątpienia w czystość ideologiczną partii komunistycznej. Jest krytykiem zła stalinizmu i państwa policyjnego.
Pierwsza powieść Konwickiego została wydana na początku lat 50. Powieść opowiada o młodych ludziach z różnych środowisk politycznych, dokonujących skomplikowanych wyborów ideologicznych. Została wydana na rok przed ogłoszeniem stanu wojennego. Przedstawia grupę młodych ludzi próbujących nadać sens swojemu życiu we wrogim środowisku.
Druga powieść Konwickiego, Wniebowstąpienie, ukazała się pod koniec lat 50. Została zakazana przez Podstawową Organizację Partyjną Związku Literatów Polskich i ostro skrytykowana za satyrę na państwa totalitarne. Książka została później przetłumaczona na język angielski, zachowując wernakularny ciąg polskiego oryginału.
Konwicki był także reżyserem i scenarzystą. Jego filmy to m.in. nagrodzony Grand Prix na festiwalu w Wenecji Ostatni dzień lata (1958) oraz Podziemna rzeka, podziemne ptaki (1984). Filmy tego twórcy to także pierwsza otwarta krytyka świata komunistycznego. Przedstawiają młode pokolenie Polaków, które próbuje odnaleźć się we wrogim środowisku.
Podobne tematy
