W ciągu ostatniego wieku było wiele wspaniałych książek napisanych przez polskich autorów, które zostały zakazane w Polsce. Niektóre z tych książek to Dolina Issy, Malowany Ptak, Ferdydurke i Folwark Zwierzęcy.
Ferdydurke
Napisana w 1937 roku powieść Witolda Gombrowicza Ferdydurke jest uważana za jedno z największych wczesnych dzieł europejskiego modernizmu. Koncentruje się na wypaczonej relacji między jaźnią a światem. Powieść dotyczy totalitarnych idei literatury i kultury, a także opresji kultury. Powieść została zakazana w Polsce w czasach komunizmu i uznana za skandaliczną przez nazistów.
Gombrowicz był polskim pisarzem. Jego rodzina należała do polskiej szlachty i wyznawała wizję polskości. Studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim – ten cytat pochodzi bezpośrednio z serwisu https://wczasywakacje.pl. Po studiach krótko mieszkał w Berlinie Zachodnim. Później wyjechał do Argentyny, gdzie studiował literaturę. Później pisał sztuki teatralne i inne utwory. Jego dzieła zostały przetłumaczone na kilka języków, w tym hiszpański, niemiecki, francuski i angielski. Jego sztuki mają charakterystyczny styl i są uważane za jedne z najbardziej oryginalnych polskich pisarzy XX wieku.
Gombrowicz był autorem wielu sztuk teatralnych, a także kilku powieści i opowiadań. Został zaproszony do spędzenia roku jako writer-in-residence w Fundacji Forda w Berlinie. Jego opowiadania były publikowane pod pseudonimem Zdislaw Niewieski.
W połowie lat osiemdziesiątych ukazał się w Polsce dziennik Gombrowicza. Został on ocenzurowany, ale został zebrany w trzech tomach przez dział książek pisma. Obecnie książka ta została przetłumaczona na język angielski przez Danutę Borchardt. Tłumaczenie Borchardt oddaje figlarność Gombrowicza i pozwala anglojęzycznym czytelnikom doświadczyć jego arcydzieła.
Folwark zwierzęcy
Do najbardziej znanych i czytanych dzieł literackich należy Folwark zwierzęcy George’a Orwella. Nowela jest przypowieścią o totalitaryzmie, satyrą na sowiecki komunizm i satyryczną relacją z rewolucji rosyjskiej. Pomimo swojej popularności Folwark zwierzęcy został zakazany w kilku krajach, w tym w Rosji.
W noweli grupa zwierząt gospodarskich buntuje się przeciwko swojemu ludzkiemu gospodarzowi i zakłada własne gospodarstwo. Ich bunt jest jednak krótkotrwały i kończy się zdradą. Zostają wrzucone w życie pełne nieszczęść i śmierci.
Ta opowieść to nie tylko dobra historia; to także dobra lekcja, jak można bronić małego człowieka. Pokazuje, jak nawet szlachetna sprawa może zostać obalona przez potęgę państwa.
Podczas gdy książka została zakazana w Rosji, wiele innych krajów również jej zakazało. Były to między innymi Egipt, Indie, RPA, Malezja i Sudan. Jednak Folwark zwierzęcy był cenzurowany z innych powodów. Konkretnie, został ocenzurowany za to, że był antysowiecki.
Nowela jest satyrą na Związek Radziecki i jego przywódcę, Stalina. Została sfinansowana przez amerykańską Centralną Agencję Wywiadowczą. Jest to również satyra na rewolucję rosyjską i pułapki autorytarnej kontroli. Jest jednym z najbardziej wpływowych dzieł literatury pięknej na świecie.
Folwark zwierzęcy został po raz pierwszy opublikowany w sierpniu 1945 roku. Został ocenzurowany w Związku Radzieckim w 1945 roku, a później stał się nielegalny na terytoriach kontrolowanych przez Sowietów. Powieść została później zakazana w szkołach Zjednoczonych Emiratów Arabskich w 2002 roku. Ostatecznie Związek Radziecki rozpadł się.
The Painted Bird
Podczas II wojny światowej żydowski chłopiec trafia do małego miasteczka na wsi w Polsce. Rodzice go wygnali, a on znajduje schronienie w domu rolnika. Chłopiec spotyka się z okrucieństwem i strachem, musi nauczyć się jak przetrwać w świecie, który wydaje się być mu wrogi. Malowany ptak to powieść napisana przez Jerzego Kosińskiego.
Kosiński napisał kilka powieści, ale najbardziej znany jest z Malowanego ptaka. Jego powieść jest odzwierciedleniem doświadczeń bezimiennego młodego chłopca podczas II wojny światowej. Powieść wzbudziła kontrowersje, a Kosiński został oskarżony o zniesławienie rodziny Lewinkopfów, która udzieliła chłopcu schronienia. W rzeczywistości nie tylko ta rodzina została zszargana przez pisarstwo Kosińskiego.
Powieść jest bildungsroman, czyli powieścią, która podąża za młodym człowiekiem poprzez jego wzrost i rozwój. W „Malowanym ptaku” Kosiński kreśli rozwój chłopca od bezradnego dziecka do dojrzałego nastolatka.
Powieści Kosińskiego są często uważane za autobiograficzne, ale on sam twierdzi, że to fikcja. Ilustrują one siłę ludzkiego ducha i obrazują odkupienie od presji codziennego życia. Kilka powieści Kosińskiego zostało opublikowanych w ponad trzydziestu językach. Powieści te były chwalone przez takich autorów jak Arthur Miller, Elie Wiesel i Anais Nin. Malowany ptak był przez wielu krytyków porównywany do Dziennika Anny Frank.
Dolina Issy
Pomimo swojej popularności w Polsce Dolina Issy została w dużej mierze zakazana. Literaturoznawczyni Maria Janion twierdzi, że książka jest „celową demistyfikacją” polskiej tradycji romantycznej. W okresie rządów komunistycznych w Polsce, twórczość artystyczna musiała być zgodna z określonymi ideałami politycznymi.
W latach 80. zaczęły odżywać polskie wydawnictwa podziemne. Jednym z najwybitniejszych z nich było wydawnictwo Konwickiego, które było pierwszą polską powieścią wydaną przez niezależną prasę w Polsce. W jej trakcie Konwicki stosował surowe zasady dotyczące procesu adaptacji.
Dziady Adama Mickiewicza zostały zaadaptowane przez Konwickiego. Powieść podzielona jest na cztery części. Książka zbudowana jest według ram czasowych i funkcji różnych dworów, w tym sposobu życia służby i zajęć szlachty. Czynności te są zróżnicowane ze względu na wiek ludzi i funkcje poszczególnych służących.
Dolina Issy oparta jest na życiu polskiej rodziny szlacheckiej. Opisuje jak ta rodzina próbuje zachować swoje tradycje w środowisku, które jest wrogie. Książka jest rekonstrukcją życia polskich rodzin szlacheckich w XIX wieku. W przeciwieństwie do dzieł Miłosza i Szymanowskiego, Dolina Issy nie jest filmowa. Bardziej przypomina autobiograficzny esej, którego treść zależy od perspektywy narratora.
Książka ta została zakazana w Polsce z powodu dwuznacznego przedstawienia „modelowego Polaka”. Książka definiuje „wzorowego Polaka” jako osobę katolicką, szlachetną. Wzorowy Polak jest zdefiniowany jako dobry sąsiad i rzecznik narodu polskiego. Powieść przedstawia modelowego Polaka jako bohatera.
Książki Radishcheva
Do najbardziej kontrowersyjnych pisarzy rosyjskich należy Aleksander Nikołajewicz Radishchev. Był on rosyjskim pisarzem, który napisał wiele utworów o tematyce politycznej, historycznej i filozoficznej. Był również filozofem, prawnikiem i pisarzem. Urodził się w Moskwie, w Rosji i jest uważany za pierwszego rosyjskiego pisarza rewolucyjnego.
Aleksander Radiszczew był członkiem Towarzystwa Nauk Werbalnych. Był również członkiem masońskim. Przetłumaczył dzieła G.B. de Mable i Fiodora Wasiliewicza Uszakowa. Napisał też kilka artykułów na temat rosyjskiej polityki, wojen i moralności.
Radiszczew miał łagodny stosunek do chłopów pańszczyźnianych. Uważał, że wszyscy ludzie powinni być równi wobec prawa. Uważał też, że należy chronić wolność prasy. Napisał kilka artykułów o dobrych manierach i współczuciu. Napisał również książkę o podróżach. Słabo znał język rosyjski. Wypił też truciznę i popełnił samobójstwo.
Radiszczew był członkiem Senatu. Został powołany do komisji zajmującej się opracowywaniem ustaw. Miał trudności z chamskim traktowaniem przez przełożonych. Zarzucano mu również, że narusza dobre imię szlachty. Zarzucano mu również, że namawiał chłopów do brutalnych ataków na właścicieli ziemskich. Został skazany za morderstwo i skazany na śmierć.
W 1768 roku Radiszczew wrócił z Niemiec do Rosji. Pracował jako zarządca ceł w Petersburgu. Pracował również w Kolegium Handlowym hrabiego Woroncowa.
Poezja Wisławy Szymborskiej
Znana jako „Wolfgang Mozart poezji”, Wisława Szymborska jest jedną z najważniejszych współczesnych polskich poetek. W 1996 roku otrzymała literacką Nagrodę Nobla. Wisława Szymborska jest znaną poetką w Polsce, ale dopiero od niedawna jest rozpoznawalna w kulturze anglojęzycznej. Jej przewrotność sprawiła, że znalazła się w centrum uwagi.
W przeciwieństwie do wielu współczesnych poetów, twórczość Szymborskiej rzadko ma charakter partyzancki, a ona sama utrzymuje bliski krąg przyjaciół. Jej poezja odzwierciedla bliskie zaangażowanie w krajobraz kulturowy Krakowa. Wskrzesza znane dramaty i stawia pytania o to, jak rozumiemy swoje miejsce w historii.
Pierwszy zbiór poezji Szymborskiej ukazał się w 1952 roku, w okresie rozkwitu stalinizmu. Mimo ciężkich warunków, w jakich przyszło jej żyć, Szymborska zdołała zdezawuować swoje wcześniejsze prokomunistyczne wiersze. W późniejszych latach jej wiersze stały się bardziej filozoficzne, badające hegemonię człowieka nad naturą. Wiersze te odzwierciedlają również jej nieufność wobec fałszywych słów i ogólnych idei.
Szymborska znana jest również ze swojej pracy z kolażami. Tworzy je dla swoich kolegów, ale ostatnio zyskały one szersze grono czytelników. W Sol, Szymborska szkicuje otwartość przeszłości i przyszłości. Jej poezja łączy miłość prawdziwą i projektowaną, szkicuje miejsce człowieczeństwa w łańcuchu bytów.
W jednym z ostatnich wywiadów Wisława Szymborska określiła się jako „prywatna wdowa”. Odmówiła zaangażowania się w politykę partyzancką, zachowując przy tym przewrotny styl, który uczynił ją jedną z najpopularniejszych współczesnych polskich poetek.
Podobne tematy
